Laten we eens kijken naar de verschillende uitgangspunten op voeding vanuit het ayurvedische perspectief en het westerse perspectief. Hoewel beide benaderingen veel gemeen hebben, verschillen ze nogal.
Door de verschillen te delen, beoordeel ik geen van beide systemen. Beide werken en kunnen zeer krachtig zijn. Hoewel de westerse aanpak op voeding vaak gaat over getallen en gemiddelden, bekijkt Ayurveda het meer vanuit het energetisch en geïndividualiseerde perspectief.
In Ayurveda kijkt men anders tegen voeding aan. Vaak is er geen scheiding tussen voeding en medicijnen. Je voeding is je medicijn. Lees hier meer over ayurveda voeding.
1. Je bent uniek
In tegenstelling tot de uniforme benadering van het westerse perspectief die de enorme diversiteit tussen mensen niet aanpakt, houdt Ayurveda rekening met de individualiteit (dosha type).
Ayurveda geeft aan dat wat nectar voor de een is, kan voor jou juist giftig zijn.Daarom zijn er weinig voedingsmiddelen die volgens Ayurveda voor iedereen ‘goed’ of ‘slecht’ zijn. Het gaat er niet om of een voedingsmiddel goed of slecht is. Het gaat er om of het geschikt is voor jou.
2. Vitaminen en mineralen
Het westers concept op voeding is gebaseerd in de veronderstelling dat alle mensen hetzelfde zijn met dezelfde voedingsbehoeften met hetzelfde vermogen om te verteren. Het geeft een algemeen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voor de inname van vitaminen en mineralen.
Vragen die de moderne westerse voedingsdeskundigen interesseren zijn: Heeft het voedsel vitaminen en mineralen? Hoeveel?
Koolhydraten, eiwitten, vetverhoudingen en mineralen en vitaminen vormen de basis van wat er op je bord moet komen.
In het westers perspectief is er geen overeenstemming tussen deskundigen voor wat betreft de aanbevolen dagelijkse verhoudingen van koolhydraten, vet en eiwit. Vanuit het Ayurvedisch perspectief wordt niet gekeken naar de hoeveelheid vitaminen en mineralen die het voedsel bevat om te bepalen of het geschikt is voor jou.
Wanneer de overheid een ‘aanbevolen dagelijkse hoeveelheid’ voor jou heeft bepaald, wordt er geen rekening gehouden met de wisselende individuele behoeften.
Daarom is de aanbevolen dagelijkse toewijzing van vitamines en mineralen waar het westerse perspectief op vertrouwt, volgens Ayurveda niet erg behulpzaam. Volgens Ayurveda hebben verschillende type mensen (vata, pitta, kapha) verschillende voedingsbehoeften.
3. Zes smaken
Volgens ayurveda moet in iedere maaltijd alle 6 smaken aanwezig zijn: Zoet, zout, zuur, bitter, astringent, scherp.
Elk van de 6 smaken heeft een rol. Deze smaken beïnvloeden niet alleen het lichaam maar ook de mind, waardoor je je beter of slechter kan voelen.
Het westerse eetpatroon is eenzijdig. De smaken zoet, zuur en zout zijn zwaar vertegenwoordigd. We gebruiken weinig scherp, bitter en samentrekkend. Voel je je niet goed, dan kan het zijn dat je een smaak niet of bijna niet gebruikt.
Gebruik bittere kruiden om je spijsvertering te stimuleren
– Hop
– Triphala
– Kurkuma
– Asafoetida
– Paardenbloemwortel
Enkele scherpe kruiden die je kan gebruiken zijn:
Cayenne
Gember
Zwarte peper
Of misschien gebruik je een smaak die niet gebruikt mag worden. Rekening houdend met jou specifieke mind/body constitutie kan Ayurveda een passende smaakverhouding voor je creëren.
4. Effect van voedsel op de geest en emoties
Afhankelijk van het effect van het voedsel op de emoties, wordt het voedsel opgesplitst in Sattva, Rajas en Tamas.
Satva voedsel: Dit dieet is voedzaam voor het hele lichaam en houdt het vredig. Het kalmeert en zuivert ook de geest.
Rajasisch voedsel:Teveel van dit voedsel zal het lichaam te sterk stimuleren en het temperament opwekken waardoor de geest rusteloos en onbeheersbaar wordt.
Tamasisch voedsel: Dit dieet komt noch het lichaam noch de geest ten goede. De weerstand van het lichaam tegen ziekten wordt vernietigd en de geest wordt vervuld met duistere gedachten.
In het algemeen zullen bepaalde voedingsmiddelen:– een stabiele stemming creëren (Satva voedsel)– agressiviteit en ambitie aanroepen (Rajasisch voedsel)– of het kan leiden tot depressie en een gebrek aan mentale scherpte. (Tamasisch voedsel).
Bij de westerse voedingsdeskundigen wordt hier nauwelijks over gepraat. Ook is er meer onderzoek nodig tussen de relatie van bewerkt voedsel (met schadelijke E-nummers) en depressie, angst en hersenstoornissen.
5. Veranderlijk
Vaak zijn de standpunten tegenstrijdig bij het westerse voedingsconcept: dertig jaar geleden was vet (kokosolie) slecht, vervolgens waren de koolhydraten de vijand. Nu zijn de gluten het nieuwe probleem.
Ayurveda bestaat 4000 jaar en deelt nog steeds dezelfde concepten. Ze zijn blijvend en veranderen niet. Dat is waarom ayurveda na 4000 jaar nog steeds bestaat en resultaten boekt.
6. Energie uit voedsel
De westerse aanpak vertrouwt op calorieën om de energie van voedsel te meten, terwijl Ayurveda afstemt op prana of levensenergie die aanwezig is in voedsel.
Het volgen van een dieet met weinig calorieën, zou volgens de westerse aanpak moeten leiden tot gewichtsverlies. Er wordt echter geen rekening gehouden met de potentiële lange termijneffecten hiervan op het metabolisme.
Bijvoorbeeld, een fruit dieet met weinig calorieën kan na enige tijd leiden tot kapha onevenwichtigheid en kan het metabolisme vertragen. Dit principe wordt nog niet algemeen aanvaard door reguliere westerse artsen.
7. Natuurlijk vs bewerkt voedsel
Veel moderne diëten maken gebruik van snacks, bewerkt voedsel en bevroren maaltijden die voedingsstoffen en energie in termen van calorieën moeten leveren.
Echter volgens Ayurveda bevat voedsel dat bewerkt is (verpakt is in repen, poeders of bevroren maaltijden) geen prana (levensenergie).
Levensenergie komt uit natuurlijk, vers, lokaal, seizoensgebonden voedsel. Voedsel rijk aan prana zal je op diepere niveaus voeden.
8. Vertering
Je maakt een heerlijke smoothie van biologische groenten en fruit. Je denkt dat de voedingsstoffen die hierin voorkomen door je lichaam worden opgenomen, niet waar?
Het maakt niet uit of je hoogwaardige biologische producten eet, als je het niet kan verteren, zullen de voedingsstoffen niet volledig door het lichaam worden opgenomen. Of de voedingsstoffen worden opgenomen door je lichaam is afhankelijk van de kracht van je spijsverteringvuur.
De westerse aanpak houdt geen rekening met de verschillende spijsverteringscapaciteiten van mensen.
9. Voedselcombinatie
Voedsel combinatie is een andere grote uitgangspunt in Ayurveda. Voor velen is het concept van voedsel combinatie helemaal nieuw en wat vreemd: het idee dat sommige voedingsmiddelen goed samen verteren, terwijl anderen dat niet doen en daardoor problemen veroorzaken.
Maar volgens Ayurveda is het een essentieel onderdeel van het begrijpen hoe je moet eten. Zorgvuldig combineren van voedingsmiddelen kan de kwaliteit van de spijsvertering verbeteren, het lichaam ondersteunen en een positieve invloed hebben op onze algemene gezondheid.
Echter, de meeste mensen in de westerse wereld zijn gewend aan het eten van een aantal voedingsmiddelen die meestal niet goed samen verteren (zoals fruit met yoghurt).
Waarom is dit een slechte combinatie?
Volgens het ayurvedische perspectief heeft elk voedsel een duidelijke combinatie van smaken en energie en een bijbehorend effect op zowel het spijsverteringsvuur.
Het combineren van voedingsmiddelen met radicale andere energetica kan het spijsverteringsvuur verstoren en kan fermentatie, gas, opgeblazenheid veroorzaken en de vorming van ama (gifstoffen) produceren.
Conclusie
Ayurveda heeft een holistische benadering en gebruikt voedsel als middel om een gezonde balans tussen geest, lichaam en mind te creëren. Het is ook afgestemd op de behoeften van elke individu.
De westerse aanpak herkent niet de individuele behoeften. Het heeft ook geen aandacht voor de lichaam/mind verbinding en het belang om beide te voeden om een goede gezondheid te bereiken.
Bron:
Lad, Usha and Dr. Vasant Lad. Ayurvedic Cooking for Self-Healing. 2nd ed. Albuquerque: The Ayurvedic Press, 2006. Print. 45-48.Lad, V. (1984).
Ayurveda : the science of self-healing : a practical guide. Santa Fe, N.M: Lotus Press.Svoboda, R. (2003). Prakriti : your ayurvedic costitution. Twin Lakes, WI: Lotus.